Wat ik leerde van wonen in Lissabon

Nog geen twintig was ik, toen ik besloot dat ik naar het buitenland wilde. Net vers uit mijn eerste lange relatie, derdejaars student op het HBO – een perfect moment om een Erasmus semester te gaan doen. Ik wilde wel een warm land, verder maakte het mij allemaal niet zo uit. En zo geschiedde: in februari 2013 vertrok ik naar Lissabon. Met een koffer, een goed stel tranen terwijl ik mijn ouders gedag zwaaide en nog geen flauw idee hoe de stad er überhaupt uit zag. Er was zon en gezelligheid, meer hoefde ik niet te weten. Maar van tevoren had ik nooit kunnen bedenken hoe deze periode mij zou veranderen.

First Impressions

In mijn eentje naar het buitenland gaan leerde mij veel over mij zelf. Je merkt dat je in Nederland iemand toch altijd in een referentiekader plaatst. Zodra je iemand ontmoet, baseer je je beeld toch vaak op de fysieke en sociale omgeving. Dat je hen op een feestje ontmoet, of juist in een functie op werk. Wellicht ken je mij bijvoorbeeld niet persoonlijk, maar doordat je op socials hebt gezien met wie ik om ga, wat voor werk ik do en de foto’s op mijn Instagram hebt bekeken, heb je waarschijnlijk wel al een beeld in je hoofd. In Lissabon kwamen we allemaal aan met 0,0 referentiemateriaal. Je gaat elkaar in zo’n studentenwoning echt beoordelen op de eerste indruk die je hebt. En gelukkig waren mijn huisgenoten zo vriendelijk om mij dat ook te vertellen.

Zo kwam ik er achter dat ik als vrij direct werd ervaren. Waar andere culturen veel small talk er in gooien, was ik vrij to the point. Ik sprak veel meer uit wat ik dacht dan anderen. Hoe ik me voelde, waar ik aan dacht of hoe ik over bepaalde situaties dacht. Daar moesten mijn huisgenoten aan wennen, maar dit werd over het algemeen wel als prettig ervaren.

Cultuurverschillen

In een zuidelijk land met een westerse mentaliteit

Ik ben altijd stipt op tijd. Of wellicht zelfs te stipt: ik ben vaak te vroeg. Bij verjaardagen werd het al snel “We starten om 9 uur. Maar voor jou Anita, is het dus 10”. Bij colleges stond ik samen met alle andere studenten uit Noord-Europese landen altijd 10 minuten voor aanvang voor het lokaal. En de Zuid-Europese studenten? Die waren nergens te bekennen.

In Lissabon is het namelijk beleeft wanneer je te laat bent. De lunch nemen ze vaak gewoon 2 uur de tijd voor en het avondeten is bij voorkeur pas na 9 uur. Een flinke omslag wanneer je de stipte Nederlandse cultuur gewend bent. Hier zijn we helemaal in paniek wanneer een trein 1 minuut te laat vertrekt. In Lissabon stond ik soms gewoon een half uur langer op een bus te wachten – en niemand die er van op keek.

Ook leerde ik ontzettend veel over culturen van over de hele wereld. Daar zou ik echt een hele blog nog aan kunnen wijden. Ik woonde samen met een Japanse, Britse, Italiaan, Duitse, Finse, Franse en Ukraïnse. En dan hebben we het nog niet over alle klasgenoten en vrienden van uitgaan.

Bedekte kleding

Laten we eerlijk zijn: ik ben blond, lichte ogen en die huid geeft ook na 3 maanden zon nog steeds licht in het donker. Als het hier 15 graden is loop je er bij alsof het al praktisch zomer is. In het toeristische centrum van Lissabon kijkt niemand daar van op of om, maar in de meer gelovige wijken (waar ik woonde) wel. De eerste week in februari gingen mijn Zweedse huisgenoot en ik naar college alsof het al zomer was, tot de horror van veel Portugese in het openbaar vervoer. Zij liepen in 18 graden gewoon met een winterjas en wollen handschoenen rond.

Ik heb moeten leren dat mijn uiterlijk (een blondine) ook een bepaald negatief stereotype beeld met zich meebracht. Al is het 40 graden, je loopt daar gewoon niet in een hotpants over straat. Deed ik dat wel, dan kreeg ik (zeker van de bejaarden op straat) het een en ander naar mijn hoofd. Je hoeft de taal niet te spreken om te snappen waar ze op doelen.

Andere zorg en voeding

Ik woonde naast het kinderziekenhuis in Lissabon. Een redelijk rustige buurt, maar hierdoor zie je wel meer leed. Vaccineren is in Portugal minder standaard dan bij ons, waardoor ik hier zag hoe Polio er in het echt uit ziet. Wanneer ik zelf naar de dokter moest, strooide ze ook rijkelijk met zware medicijnen. Ga je hier niet zo snel mee krijgen.

Wie dan weer minder middeltjes krijgen, zijn het vee en de groenten. Vlees ziet er anders uit en smaakt dat ook. Het is veel magerder en gespierder. Bewerkte voedingsmiddelen worden minder talrijk aangeboden in de supermarkten. En de wijn? Die is hier rood, wit en groen.

Opgroeien

Zonder je normale sociale kring van vrienden en familie in de buurt, moet je natuurlijk ook snel opgroeien. Ik ging van het warme nest, waar mijn wasjes werden gedaan en eten werd gekookt, naar een studentenhuis met 6 huisgenootjes. Waar je in Nederland dan nog in het weekend met je tas was naar moeders terug kan, was daar hier gewoon geen mogelijkheid voor. Alles meteen zelf doen dus!

Ik had het geluk dat ik vanaf jongs af aan al hielp en mee keek met klusjes, dus een totale ramp was het nou ook weer niet. Maar om eerlijk te zijn: met dat koken, ik deed maar wat. Als mijn huisgenootjes langs liepen in de keuken en zeiden “O dat ruikt echt lekker, wat maak je?” … Ik had eigenlijk geen idee. Ik gooide maar wat zooi in een pan en het werd wat. Maar die techniek werkt om een of andere reden nog steeds vrij goed voor mij.

Zelf alles oplossen

Daarnaast moet je jouw problemen ook zelf oplossen. Met een festival iets buiten Lissabon werd ik bijvoorbeeld onder de voet gelopen. En ja, dat is in de letterlijke zin van het woord. Ik lag daar de schreeuwen en gillen op de grond terwijl mensen over mij heen liepen. Gelukkig wist mijn huisgenoot mij te redden, maar ik was compleet hysterisch. Resultaat: 7 gekneusde ribben, een gekneusde schouder en een flinke hersenschudding. Dit bleek echter later, want de EHBO vond dat ik er uit zag alsof ik drugs had gebruikt en ik moest maar in een zakje gaan blazen ofzo. Ik heb daar een flinke discussie over gevoerd en werd uiteindelijk naar het ziekenhuis gebracht. Maar dit was in het holst van de nacht, dus thuiskomen en alles met verzekering regelen (kostte 20 euro totaal, no worries) moest ik zelf doen.

Bloggen is leuk!

Het was een hele mooie manier om met iedereen mijn (naar mijn idee) leuke verhalen te vertellen. Mijn ouders wisten meteen dat het goed met mij ging en iedereen kreeg in een keer mijn slechte grappen mee.

Na de buitenlandse studie merkte ik wel dat de onzekerheid er weer in sloop. Ik wist niet goed wat voor interessants ik aan mensen kon melden, dus stopte er weer mee. Daarom ben ik erg blij dat Nadine en ik met deze blog zijn begonnen!

Door deze ervaringen ben ik wel meer bewust gaan waarderen wat ik heb. En ook vooral wat ik in het verleden heb gehad.

Neem altijd de tijd voor afscheid

Het lastige van minimaal een half jaar naar het buitenland vertrekken is dat je weet dat je dingen zal missen. Voor festivals vloog ik wel op en neer, maar dat is natuurlijk alleen een kort weekend.

Helaas overleed mijn opa in de periode dat ik in Lissabon studeerde. De Silver Lining hierbij was wel dat ik een super mooi afscheid had gehad. 3 maanden voor dit moment was ik natuurlijk vrolijk aan hem gaan vertellen wat ik allemaal ging doen. Dan zou ik na de zomer weer langs komen met alle foto’s. Maar die afsprak, die heb ik helaas nooit kunnen nakomen.

Ik merk dat ik tegenwoordig meer de tijd neem om afscheid te nemen. Vaak heb ik ook iets meer moeite met daadwerkelijk vertrekken, al is het maar voor een weekje vakantie. Dan sta ik heel melo-dramatisch afscheid te nemen van mijn katten. Door deze ervaring ben ik wel meer bewust gaan waarderen wat ik heb. En ook vooral wat ik in het verleden heb gehad.